Rol Model

Rol model genel anlamı ile henüz kişilik yapılanması aşamasındaki çocuk ve genç yaştaki bireylerin kendilerince güçlü özellikler sergileyen kişilerin davranış ve/veya dış görüntülerini benimsemeleri ve kendi davranış ve/veya dış görünüşlerni bu kişilere benzetme davranış biçimlerine verilen psikolojik davranışa verilen isimdir.

 

Çocuklar Kimleri Nasıl Rol model alır ?

rol-model-almak-ne-anlama-gelir-2

Gençlik yaşları , çocuk ve bebek yaşlarda rol modeli alınacak kişiler genellikle çok yaygın biçimde çevrelerinde en güçlü karakteristik ve fiziksel yapıya sahip olan kişiler rol model alınan kişilerdir.

Bu kişiler genellikle çocukluk yaşlarda büyümekte olan çocukların çevrelerinde ki en güçlü figürler olan anne ve babalardır. Bu durum aile içerisinde çok nadiren de olsa anne ve babanın baskın olmadığı durumlarda diğer aile fertlerinden biri olabilmektedir. Fakat baskın karakterde veya fiziksel özellikte olmayan ebeveynler de rol model alınarak çocukların karakteristiközellikleri doğrultusunda etki etmektedir. Yani babanın gereğinden fazla tahammüllü bir yapıda olması veya annenin her şeye boyun eğen bir yapıya sahip olması erkek çocuğun fazla tahammüllü kız çocuğunun da her şeye boyun eğen bir karakter yapı taşı oluşturmasında etkili olabiliyor.

Rol model sadece annenin, babanın hem cinsi olan çocuklar üzerindeki karakter gelişimine neden olmamakta aynı zamanda karşı cins karakter veya fiziksel yapısı da çocukların dış dünya rol modelleri seçimi üzerinde etkisi vardır.

 

Rol Model Olmanın püf noktası

Çocukların rol model almaları durumunun en önemli noktası sözlerden çok davranışlara algılarının açık olmasıdır. Yani anne babanın veya örnek alınan güçlü aile dışı figürün söyledikten çok davranışlarının benimsenmesidir.

Buna örnek olarak sürekli kitap okunması gerektiği konusuna değinen bunu söyleyen fakat hiç kitap okumayan anne ve babanın bu söylemi rol model alınmaz davranış bütünlüğü benimsenir. Yani bir şeylerin oması gerektiğini söyleyen ama söylediği şeyi gerçekleştirmeyen davranış biçimi. Söylemese bile kitap okuyan bir anne babayı gören çocuk zaten kendisi için kusursuz olarak kabul ettiği kişinin kopyalanması refleksi geliştirir.

DOlayısı ile eğer iyi bir rol model olacaksanız söylemlerinizin değil davranışınızın çok önemli olduğu konusunda bilinçli olmalısınız. Söylemeyin yapın , çocuk zaten sizi kopyalar

 

Çocuklarda Çapraz rol model alma

rol-model-almak-ne-anlama-gelir-3

Çocuklarda kendi cinsi olan anne ve babasını rol model olarak kendi karakter yapısı ile özdeşleştirme çabasının yanı sıra aynı zamanda karşı cins olan anne veya babasını da rol model olarak benimseyebilmesi durumu gözlemlenebilmektedir.

Bu durum genellikle cinsel kimlik ile tanışmaya başlanılan 5-6 yaşlarından itibaren bazı kimlik sorunlara yol açabilmektedir. Bu durum çocuk üzerinde bir karakteristik bozukluk olarak gözlemenebildiği gibi doğal bir süreç olarak da gelişim gösterebilmekte. Yani ilerleyen yaşlarda karşı cins ile iletişime girme dönemi geldiği zaman artık yetişkin olan geçmişteki çocuk sevgili, eş ,arkadaş seçimlerinde anne vaya babası olan karşı cins karakter veya fiziksel özelliklerde olan kişilere daha fazla yakınlık duymaktadır. Yani babasına benzeyen bir erkekle evlenen kadın yada annesine benzeyen fiziksel veya karakter özelliklerine sahip bir kadınlar evlenen erekekler örnekleri çok yaygındır.

Kısaca cins,yet rol modeli de karşı cinsten olan yaşam içerisinde karşılaşıp sosyalleşen bireyler üzerinde büyük etki kaynağıdır.

 

Rol modelin olumsuz olduğu durumlar

Rol model alırken bireyler rol model olarak seçtikleri kişilerin sadece olumlu yönlerinden etkilenmez ayrıca olumsuz olan yönlerini de benimseyebilirler. Şiddet davranışları sergileyen bir baba her ne kadar çocuğu korkutsa da rol model olarak benimsediği babasının bu davranışı çocuk alt benliğinde yapılabilir bir davranıştır . Yada yine aynı şekilde şiddet davranışına maruz kalan kız çocuğu da bu davranıştan çok rahatsız olsa da kendisi de maruz kaldığında bunu tolere etme eğilimi içerisinde bulunabilir.

Aynı şekilde çocukluk yaşlarında her yaptığı doğru kabul edilen anne babaların davranış biçimlerinde görülen olumsuz davranışlar ilerleyen yaşlarda eş sevgili veya arkadaş seçimi yapan çocukların karşılarında aynı olumsuz davranış biçimini sergileyen insanlara yakınlık duyması durumunu da getirebilmektedir.

 

Aile dışı  rol modeller

Aile dışı rol modeller bazen aile yakınları olabildiği gibi kimi zaman medya sektöründe görülen ünlü şahıslar olabilir.

Bu durum genellikle kişinin çok kısıtlı bilinen karakter yapısı ile değil yaygın biçimde görünümü ve bedensel hareketleri ile olmaktadır. Bunların etkileri söz konusu rol model alınan kişinin medya alanından çıkması ile yok olabilmektedir. Fakat bazen bu göz önündeki kişilere karşı saplantılı davranışlar gözlemlenebilmektedir.

Bu durumların hepsinde eğer şiddetli bir saplantı tespit edilirse mutaka bir aile sağlığı merkezi veya çocuk psikolojisi konusunda uzman pedagog yada psikologdan yardım almanız gerekmektedir.

Diğer Anne , Bebek ve Çocuk Gelişimi ile ilgili yazılarımızı okumak için hemen ZİYARET EDİN

Çocukların ilk rol modeli olan sizlere tutarlı davranışlarınız ile çocuklarınıza güzel örnek olduğunuz bir ömür diliyoruz.

 

Benzer yazılar

Bir yanıt yazın

Bu site, istenmeyenleri azaltmak için Akismet kullanıyor. Yorum verilerinizin nasıl işlendiği hakkında daha fazla bilgi edinin.