peynir

Peynir Türleri ve Adları nelerdir?

Her iklim kendi hava şartlarına ve iklim şartlarına göre farklılık gösteren iklimlerine bağlı olarak değişen farklı lezzet ve faydaya sahip gıdalar yetiştirir ve buna uygun gıdalar üretir. Peynir de Bölgesinde yetişen bitki ile beslenen o iklim şartlarına uygun sağlayan hayvanlarından elde ettiği süt ile farklı Peynir türleri üretmektedir. Bugün sizlerle Türkiye’nin farklı bölgelerinde yetişen hayvanların sütünden üretilmekte olan Peynir türeleri ve adlarını paylaşmak istiyoruz…

 

En iyi Türk peynir çeşitleri ve özellikleri 

Kaşar, Beyaz, Küflü peynirleri ile ünlü ülkemizdeki peynir isimleri bölgeden bölgeye değişmekle birlikte sizlere Türkiye’nin şehirlere göre peynir türleri hakkında bilgiler içeren bu makaleyi hazırladık. 

Aşağıda sizlerle Paylaştığımız peynir çeşitlerinin bazıları bölgelere özel olark yetişen şartlarda yapılan bazıları da bu topraklara başka yerlerden göç eden kişilerin kültürel akımı ile dahil olan peynir çeşitlerini içermektedir…

 

Yöresel peynirler ve ilginç peynir isimleri listesi

  • ABHAZ PEYNİRİ VE ÇERKEZ PEYNİRİ

    sakarya-abhaz-cerkez-peyniri
    sakarya-abhaz-cerkez-peyniri

Sakarya yöresinde üretilen peynir çeşitleri arasında Abhaz (halk dilinde abaza peyniri) ve Çerkez peyniri öne çıkar.

Nasıl Yapılır?
Abhaz peynirinde, 8 litre sütten yaklaşık 2 kilo peynir yapılır. Süt, peynir mayası ile beraber 2 saat kadar bekletilerek elde edilir. Maya tuttuktan sonra meydana gelen bu peynir el kullanılarak bir araya toplanır. Bir sahanda sıkıştırılır ve 1 gün süre ile bekletilir. Kaynayan su içinde dilimler halinde karıştırılan bu peynire istenen biçim (örgü ve tekerlek vs) verilebilir. Çerkez peyniri ise Abhaz’a oranla daha yumuşak bir peynir cinsi olup yaklaşık 10 litre sütten 2 kilo kadar üretilir.

  • ALAÇAM ÇİĞ KESİK PEYNİRİ

    samsun-alacam-cig-kesik-peyniri
    samsun-alacam-cig-kesik-peyniri

Samsun ile çoğunlukla Alaçam ve bölgesindeki yaylalarda büyüyen koyunların sütünden çiğ olarak yapılan çiğ kesik peyniri özel bir peynir türü olup, Alaçam ilçesinden yaklaşık 950 metre yükseklikteki Yukarı koçlu köyü yaylası ve yöresinde yetiştirilen koyunların sütü ile yapılır. Kendine has yapılış yöntemi ve lezzeti bulunan çiğ kesik peynirinin tadı, kekik ve çeşitli bitkilerle beslenen koyunların sütü ile yapılır.

  • AMASYA KÖY PEYNİRLERİ

    amasya-koy-peynirleri
    amasya-koy-peynirleri

Amasya’da geleneksel yöntemler ile yapılan köy peynirleri, sütün kıvamına göre türlü isimlerle satılmaktadır. Bu yörede yaklaşık 5 kilo sütten 1 kg. peynir üretilir. Bölgede genellikle tel peynir, kaşar peyniri, manda sütü ile yapılan manda peyniri ve salamura peynir üretilmektedir.

  • ARDAHAN KÜFLÜ PEYNİRİ

    ardahan-kuflu-peynir
    ardahan-kuflu-peynir

Ardahan’a özgü küflü peynir, yağsız inek sütü ile yapılır. Küflü Peynir, yörede genelde evlerde imal edilir ve neredeyse aynı yörede tüketilir. Bu sebeple bulmak zordur. Çünkü sadece ihtiyaçtan fazlası satılmaktadır ki bu da pek olası değildir.

  • ARDAHAN İKİZDERE TULUM PEYNİRİ

    ikizdere-tulum-peyniri
    ikizdere-tulum-peyniri

Ardahan’da imal edilen İkizdere tulum peyniri, aşağıda anlattığımız Erzincan tulumu ile aynı işlem uygulanarak elde edilir. Fakat aradaki fark ; Erzincan tulum peyniri koyun, İkizdere tulum peyniri ise inek sütünden yapılır.

  • AYDIN TULUM PEYNİRİ

    aydin-tulum-peyniri
    aydin-tulum-peyniri

Aydın ilinde inek ve koyun sütü karıştırılarak yapılan ve keçi derisine basılan Aydın tulumu, bölgeye özel bir peynirdir. Yöredeki peynir üreticileri, peynire aromasını veren şeyin keçi derisi içine doldurulmasından kaynaklandığını belirtmektedir.

Nasıl Yapılır?
Keçi derisinin şeklini alan tulum peyniri yaklaşık 1 sene burada bekletilir ve böylelikle peynirin acı suyunu dışarı atması sağlanır.

  • EREĞLİ BERENDİ PEYNİRİ VE Ayrancı DİVLE TULUM PEYNİRİ

    berendi-divle-tulum-peyniri
    berendi-divle-tulum-peyniri

Ereğli ile Karaman , Ayrancı ilçesi Divle köyü ve yöresinde üretilen Berendi ve Divle peynirlerinin oldukça büyük beğeni topladığı ve meraklısı bulunduğu kesin.

Nasıl Yapılır?
Berendi tulum peyniri pastörize inek sütü ile modern mandıralarda üretilir. Divle tulum peyniri ise tamamen geleneksel yollar ile, sütün bol olduğu zamanlar olan Mayıs ayı ile Haziran ayının ortasına kadar sağılan koyun sütleri ile yapılır ve mağarada saklanır.

  • BİNGÖL SALAMURA PEYNİRİ

    bingol-salamura-peynir
    bingol-salamura-peynir

Çiğ koyun sütü ile üretilen salamura peynir, yaylalarda ev şartlarında aile işletmeleri tarafından yapılmaktadır. Bingöl salamura peyniri, sütün ateşte pişirilmeksizin güneş ışınları etkisi ile mayalanarak pıhtı haline gelmesi ile yapılır. Bu pıhtı, suyunun süzülmesi için, keten kumaştan imal edilen bezler ile 1-2 gün baskıya alınır ve küçük parçalar şeklinde salamura suyu içine konularak hazırlanır.

  • ÇANAKKALE EZİNE PEYNİRİ

    canakkale-ezine-peyniri
    canakkale-ezine-peyniri

En iyi Türk beyaz peynirleri arasında olan Ezine peyniri’nin en belirgin özelliği, yapımında kullanılan sütün Kaz Dağları’nın kuzey ve batı kesimlerindeki Ezine, Bayramiç ve Ayvacık ilçelerinin tabii bitki örtüsü ve sularıyla doğal ortamda yetişen koyun, keçi ve ineklerden elde edilen sütler kullanılır.

Nasıl yapılır?
Ezine peyniri genelde Mart ayı ile Ağustos ayının sonuna kadar ve %40 keçi sütü, %45-55 koyun sütü ile %15 oranında inek sütü karıştırılarak üretilir.

  • EDİRNE BEYAZ PEYNİRİ

    edirne-beyaz-peynir
    edirne-beyaz-peynir

Edirne peyniri, çeşitli otlarla doğal yoldan beslenen inek, keçi ve koyun sütü ile tuz ve maya ile yapılır. Trakya bölgesine özgü tam yağlı özelliği ile bilinir. Edirne beyaz peyniri ağız içinde kayganlık duygusu yaratan ve ekşimsi lezzeti ile diğer peynir çeşitlerinden ayırt edici özelliğe sahiptir. Meriç,Tunca ve Arda ırmaklarının oluşturduğu delta havzasında yetişen bitkilerin süte verdiği tad ile beyaz rengi bu peynirin en belirgin özelliğidir.

Nasıl Yapılır?
İmalatında kullanılacak sütün en fazla 30 dakika içinde mayalanarak peynir haline gelmesi ve olgunlaştırma (demlenme) sürecini tamamlayarak, teneke açıldığında yani hava ilk temasından sonra en fazla 3 ay içinde tüketilmesi gereken bir peynir türüdür.

  • ERZİNCAN TULUM PEYNİRİ

    erzincan-tulum-peyniri
    erzincan-tulum-peyniri

Erzincan’da evde ve modern tesislerde üretilen Erzincan tulumu, Türkiye’de en çok yenilen peynir çeşitleri arasındadır. Koyun sütü ısıtılıp mayalandıktan sonra meydana gelen pıhtısı, bez torbalarda suyunu bırakması için yaklaşık 3 gün bekletilir. Sonrasında pıhtı parçalanarak % 3 oranında tuz ile karıştırılıp 18 saat hava ile temasa etmesi için bekletilir. Arzu edilen aromanın ortaya çıkması için bu kimyasal işlem birkaç kez tekrarlanır ve en sonunda hava almayacak biçimde bir tulum veya bidonda 120 gün bekletilerek hazırlanır.

  • ERZURUM CİVİL PEYNİR

    erzurum-civil-peyniri
    erzurum-civil-peyniri

Erzurum yöresine özel civil peyniri, yağsız inek veya koyun sütünden yapılır. Yayık ile yağı alınan ve tencerede mayalanan süt, pıhtı haline gelene kadar ateş üzerinde devamlı olarak karıştırılır. Husule gelen pıhtı, başka kaba alınarak tuz eklenir. Elde edilen Peynir, bir kola sarılarak tel şekline getirilir. Salamura suyu içerisinde saklamak mümkün olduğu gibi, bolca tuzlamak suretiyle taze olarak da saklanabilir. Civil peyniri, yağsız olması sebebiyle diyet yapanlar için ideal bir peynir olup, diyetisenler tarafından tavsiye edilir.

  • GAZİANTEP PEYNİRİ

    gaziantep-peyniri
    gaziantep-peyniri

İnek, keçi veya koyun sütü ile yağlı, yarım yağlı veya yağsız olarak imal edilen Antep peyniri; Bulgur, salça ve dolmalık sebzeler ile beraber özel olarak kullanılır.

  • İZMİR PEYNİRLERİ – EGE BÖLGESİ

    izmir-peynirleri
    izmir-peynirleri

İzmir ve çevre ilçeleri farklı yöresel peynir türleri üretimi ile ünlüdür.

İşte İzmir’e mahsus peynirler :

  • İZMİR TULUM PEYNİRİ
    Bölgede en popüler peynir olan İzmir tulumu; Ödemiş, Menemen, Tire ve çeşitli ilçelerdeki mandıralarda üretilir.Nasıl Yapılır?
    Pastörize edilen süt mayalama sıcaklığına kadar soğutulur. Akabinde “pıhtı kırımı” yapılarak baskı tenekelerinde bekletilir. Kullanılan salamura ise sağlığa müthiş yararlı olan peynir altı suyundan elde edilir. Kesilen ve süzülen telemenin konulduğu teneke veya deri, salamura eklenerek havasız bırakılır. İzmir Tulum peyniri için kullanılan deri torba ise 1,5 sene öncesinden hazırlanır. Hazırlanan peynir özü, tulumun içine çaprazlama olarak yerleştirilir ve boş kalan kısımlar ise lor ile kapatılarak tulumun ağzı kendir ile bağlanır. Bu aşamalardan sonra İzmir Tulum peyniri, gerçek lezzetini kazanması için 18-20 ay arasında soğuk havada bekletilmelidir.
  • İZMİR KOPANİSTİ PEYNİRİ
    ege-kopanisti-peyniri
    ege-kopanisti-peyniri

    İzmir, Karaburun Yarımadası etrafındaki bölgelerde yapılan kopanisti peyniri yöreye özgün imalat metodu ve lezzet içerir. Çeşme, Dikili ve Foça’da yalnızca evde yapılan kopanisti peyniri, keçi sütü ya da keçi-koyun sütü miksinin yaklaşık 1 ay her gün yoğurulması ile hazırlanır. Üretim süresince oda sıcaklığında bekletilen lorda bulunan acı tad, bazı yörelerde bu peynirin “acı peynir” olarak anılmasının sebebidir. Kendine özgü kokusu ve lezzeti bulunan Kopanisti peyniri, geleneksel olarak kahvaltılık, içki mezesi olarak veya börek içi olarak da yenilmektedir.

  • İZMİR SEFERİHİSAR ARMOLA PEYNİRİ
    seferihisar-armola-peyniri
    seferihisar-armola-peyniri

    Yöreye özgü diğer peynir çeşitlerine benzemeyen peynir türleri arasında bulunan Armola peyniri, Seferihisar ilçesindeki bazı mandıra ve evlerde üretilir. Armola peyniri, keçi sütü ile yapılan süzme yoğurt, keçi sütü loru ve beyaz peynir karışımı ile yapılır. Armola peyniri, hafif (LIGHT) bir peynir olması ve hatta domates salatasına bile sos olarak kullanılması ile oldukça ilginç kullanımlı bir peynirdir. Çünkü keçi sütü kullanılması ve peynir & yoğurt karışımı olması sebebiyle değişik bir tadı bulunmaktdır. Ege’de ekmeğe sürülen, üzerine zeytinyağı, kırmızı pul biber ve sarımsak eklenerek yenilen müthiş bir aperatifin gözdesidir armola peyniri.

  • İZMİR TİRE ÇAMUR PEYNİRİ
    tire-camur-peyniri
    tire-camur-peyniri

    Tire ve Ödemiş ilçelerinde üretilen çamur peyniri Keçi ya da keçi ve koyun sütü karışımından elde edilen yağlı tulum lorunun, peynir altı suyu ile karıştırılması yoluyla yapılır. Krem peynir kıvamında olması sebebiyle genellikle ekmek üzerine sürülerek zeytinyağı ile beraber yenilebildiği gibi salata sosu olarak kullanılan peynir türlerindendir.

  • KARS GRAVYER PEYNİRİ

    kars-gravyer-peyniri
    kars-gravyer-peyniri

Hayvansal protein oranı %32 civarında olan ve mandıralarda üretilen organik Kars gravyeri son derece kaliteli ve lüks bir peynir çeşidi. İyi Kars gravyer peyniri sert kabuğu olan, kiraz büyüklüğünde gözeneklere sahip olan, kesilince koyu sarı renkli olması ve tadı geniz yakan bir özelliğe sahip olmalıdır.

  • KARS KARIN KAYMAĞI PEYNİRİ

    kars-karin-kaymagi-peyniri
    kars-karin-kaymagi-peyniri

Sarıkamış yöresinde evde yapılan Karın kaymağı peyniri nasıl yapılır?
24-34 derece sıcaklıkta mayalanan inek sütü, pıhtı haline gelmesinden sonra bez torbalar içinde baskıya alınarak ortalama 18 saat suyunun süzülmesi beklenir. Açılan torbaya %3 oranında tuz eklenerek, oluşan pıhtı ufalanır ve belli bir miktarda krema ya da tereyağı ilave edilip yoğurulduktan sonra temizlenmiş ve kurutulmuş hayvan işkembesi içerisine konulur. Torbanın ağızı sıkı bir şekilde kapatılır ve düz bir yerde bırakılarak 120 kiloluk basınç uygulanır. Bu işleme 3 gün süreyle devam edilir ve sonrasında iplere asılarak serin odalarda 3 ay kadar olgunlaşmaya bırakılarak üretimi tamamlanır.

  • KAYSERİ ÇÖMLEK PEYNİRİ

    kayseri-comlek-peyniri
    kayseri-comlek-peyniri

Taze koyun ya da inek peynirinin süzüldükten sonra çömleklere basılması yöntemi ile yapılır. Kalıplar halindeki taze peynir, ilk önce bez torbaya yerleştirilip üstüne taşlar konularak baskı yapması ve içindeki peynir suyunun dışarı akması sağlanır. Baskı işlemi 2 gün süren ve suyunu yitiren bu taze peynir, daha sora el ile ufalanarak bir bez üstüne serilir, tuzlanır ve içine biraz çörek otu eklenir. 1 gün bekletilen peynir, çömleklere basılır. Üstü donmuş yağ ile kaplanan çömlek, mağara ya da evlerin altındaki nemli kumlara gömülerek olgunlaşmaya bırakılır. Böylelikle üretilen çömlek peyniri yaklaşık 3 ay kadar bekleme süresinin geçmesi ile yenilmeye hazır hale gelmektedir.

  • KONYA KÜFLÜ PEYNİR

    konya-kuflu-peynir
    konya-kuflu-peynir

Konya yöresinde yağı alınmış koyun sütünden yapılan ve tabii olarak küflenmesi sağlanan Konya küflü peyniri, özellikle Karapınar, Ereğli, Cihanbeyli gibi küçükbaş hayvancılığın yaygın olduğu yerlerde imal edilir. Küflü peynir, kırsal mecrada yağı alınmış koyun sütünden üretilir. Yağı alınmış olması, doğal küflenmeye neden olduğu için vücuda zararlı afla-toksin oluşumunu engeller.

  • MALATYA PEYNİRİ

    malatya-peyniri
    malatya-peyniri

Çiğ sütün yağı ve kuru maddesi çekilmeden, peynir mayası ile mayalanması ile üretilen Malatya peyniri genellikle Malatya’nın köylerinde üretilir. Mayalanan peynir kesildikten sonra suyu alınır ve üstüne ağırlık konularak, manivela etkisi yaratması için iki tahta arasında sıkıştırılır. Ardından elde edilen peynir, kaynatılarak salamuraya bırakılır.

  • MANYAS PEYNİRİ

    balikesir-manyas-peyniri
    balikesir-manyas-peyniri

Balıkesir’in ünlü Manyas peyniri, hiçbir katkı maddesi olmadan, inek ve koyun sütü karıştırılarak üretilir. Manyas peyniri, protein yönünden zengin olması nedeniyle dünyadaki en ünlü peynir olan Fransız “rokfor peyniri” ile yarışır özelliklere sahiptir. 6 aylık bir sürede üretilen ve ağızda dağılmayan özelliği ile Manyas peynirini, ekmek gibi yemek mümkün olması nedeniyle uzun süre tok tutma özelliği de bulunduğundan oldukça değerli bir Türk peynir çeşididir.

  • ORDU TORBA PEYNİRİ VE KÜP ÇÖKELEK PEYNİRİ

    ordu-torba-kup-cokelek-peyniri
    ordu-torba-kup-cokelek-peyniri

Ordu torba peyniri ve küp çökelek Karadeniz yöresine özgü peynir isimlerinin başında gelir. Ege’de ekşimik olarak bilinen çökelek peyniri Ordu’da daha çok kırsal alanlarda üretilir. Isıtılan yayık ayranına biraz yoğurt eklenerek, torbalara doldurulur. Karışımın katı duruma gelmesi için ağırlık altında yaklaşık 1 hafta bekletilerek hazırlanır.

  • SİVAS KÜP PEYNİR

    sivas-kup-peynir
    sivas-kup-peynir

Genelde bahar aylarında yapımına başlanan Sivas küp peyniri, inek sütünden taze peynir olarak üretilir. Suyu alındıktan sonra toprak küp ya da plastik bidon içine dilimlenerek yerleştirilen peynir, bolca tuzlanıp, sıkıştırılır. Ağız bölümüne bez örtü konulduktan sonra küp yada bidonun kapağı kapatılır. Ters çevirilen küpün ağız bölümü aşağı gelecek biçimde evlerin serin bodrumlarında yarıya kadar toprağa gömülür. Takriben 3 ay süreyle beklemeye bırakılan peynirin bu süre zarfında suyu süzülüyor, rengi, kokusu ve lezzeti değişerek tüketime hazır hale gelir.

  • TOKAT SALAMURA PEYNİR

    tokat-kislik-salamura-peyniri
    tokat-kislik-salamura-peyniri

Keçi, koyun ve inek sütü ile Mayıs-Ağustos ayları arasında üretilen salamura peynir, çiğ sütten mayalanarak imal edilir. Ardından kalın tuzla tuzlanıp, küp veya bidonlara basılır. Tokat kışlık salamura peyniri de denilen ürün, ortalama 3 ay sonra tuzu arındırılarak sofralara hazır hale gelir.

  • TRABZON TELLİ PEYNİR

    trabzon-telli-peynir
    trabzon-telli-peynir

Özellikle Trabzon ve Doğu Karadeniz yaylalarında yetişen ineklerin sütü ile yapılan “telli peynir” özellik itibariyle, kaşar peynirine benzeyen, sarı renkli, lif olarak ayrılabilen, ısıtıldığında uzama özelliği olan, az tuzlu peynir çeşidi olarak bilinir.

  • VAN OTLU PEYNİR

Sindirimi kolaylaştırıcı özelliği olan Van otlu peyniri, sadece kahvaltıda değil, yemeklerden sonra bile yenilebilir. Genelde özellikle Diyarbakır, Van ve genel olarak Doğu Anadolu Bölgesi yöresinde, 25 farklı tür bitki kullanılarak yapılan otlu peynirde, daha çok yabani sarımsak (sirmo), mendo, helis, siyabo, nane ve kekik gibi yabani bitkiler kullanılır. İlkbahar mevsiminde dağdan toplanan otlar, belirli bir süre salamurada bekletildikten sonra peynire eklenir ki bunların muhteviyatında bulunan mineraller hazımsızlık problemine iyi gelir.

  • VARTO KEÇİ PEYNİRİ

    varto-keci-peyniri
    varto-keci-peyniri

Muş yöresindeki doğal yetişen hayvanlardan elde edilen keçi sütü, güneş ışınları altında belirli bir oranda ısıtıldıktan sonra maya eklenerek pıhtı halini aldıktan sonra, hafifçe parçalanıp gözenekleri iri olmayan keten kumaştan bez torbalarda belli bir süre bekletilir. Torbada en az 12 saat asılı olarak bekletilerek suyu süzülen pıhtı, ardından keçi peyniri oluyor.

  • YOZGAT ÇANAK PEYNİRİ

    yozgat-canak-peyniri
    yozgat-canak-peyniri

Yozgat bölgesinde Temmuz ve Ağustos ayları arasında elde edilen sütler ile hazırlanan ve çanaklar ile toprağa gömülen çanak peyniri, sonbahar mevsiminde topraktan çıkarılır ve kış aylarında tüketilir. Çanak peyniri Yozgat’a özel olup, her yerde bulmak olası değildir.

  • ZONGULDAK CEVİZLİ KAŞAR PEYNİRİ

    zonguldak-caycuma-cevizli-kasar-peyniri
    zonguldak-caycuma-cevizli-kasar-peyniri

Zonguldak Çaycuma ilçesinde, tam organik şartlarda yetişen inek ve mandaların sütü ile yapılan cevizli kaşar peyniri lezzetinin daha iyi olması için 2 gün süreyle kurutulur.

Nasıl yapılır?
Standart kaşar peynirlerden farklı olarak 1 kilosu için 9 kilo yerine 15 kg. süt kullanılarak üretilir. Normal kaşar peynirinin 10 saat kurutulduktan sonra satışa sunulmasına rağmen geleneksel cevizli kaşar peyniri, daha lezzetli olması için 2 gün kurutularak tüketime hazır hale getirilir. Aradaki en önemli fark budur.

Kız çocuklarının gelişimi ve kadın sağlığı açısından çok önemli olan ve kalsiyum ile çeşitli mineraller ve hayvansal protein yönünden oldukça zengin olan peynirler bunlarla sınırlı değil. Biz sadece ülkemizde üretilen değişik peynir adlarını ve özelliklerini derlemeye çalıştık… Yoksa yabancı peynir isimleri saymakla bitmez. Örneğin İtalyan ve Fransız peynir adlarını yazmaya kalksak bu yazı bir kitap halinde ancak hazırlanabilir. Üstelik peynirin yararları konusu da sitemizde bulabileceğiniz diğer bir içerik olduğunu hatırlatırız…

SAĞLIKLI YİYECEKLER İLE İLGİLİ DİĞER YAZILARIMIZ İÇİN HEMEN BURAYI TIKLAYIN

ve

GÜNLÜK BURÇ YORUMUNUZ OKUMAYI DA SAKIN UNUTMAYIN 😉 . HEMEN BURAYI TIKLAYIN

Sağlıklı ve mutlu bir eylül ayı yaşamanız dileği ile …

Benzer yazılar

Bir yanıt yazın

Bu site, istenmeyenleri azaltmak için Akismet kullanıyor. Yorum verilerinizin nasıl işlendiği hakkında daha fazla bilgi edinin.